Treinstel DEII 179-05
- Manufacturer
- Allan, Rotterdam
- Type
- DE II
- Year of construction
- 1952
- Weight
- 102 ton
- Length
- 45,4 m
- Axle layout
- Bo’2’Bo
- Max. speed
- 105 km/u
- Original owner
- Nederlandse Spoorwegen (NS)
- Ready for travel
- Nee
n de jaren 1952 tot en met 1954 bouwde de firma Allan te Rotterdam voor de exploitatie van secundaire baanvakken 30 motorrijtuigen (DE-I) en 46 tweewagenstellen (DE-II). Met de komst van de DE-II werd de stoomtractie langzaam aan verdreven.
Voor die tijd was het zeer modern materieel: de gehele aandrijving zat onder de vloer en er werden scheenloze draaistellen toegepast.
Het materieel werd afgeleverd in de kleur blauw met een wit dak, voorzien van rode biezen.
Vanaf 1953 worden de Blauwe Engelen ook in Limburg ingezet op de Miljoenenlijn en op Maastricht-Aken en Maastricht-Luik. In de jaren zestig werd de blauwe kleurstelling door de Nederlandse Spoorwegen vervangen door een rode.
In 1985 gingen alle ‘diesel-eentjes’ en de 22 niet omgebouwde tweewagenstellen buiten dienst. Het motorrijtuig DE-I 41 is door de stichting Stibans van de sloper gered en is momenteel rijvaardig. Dit treinstel is gestationeerd in het Spoorwegmuseum in Utrecht.
DE-II 72/179:
Het treinstel komt als DE-II 72 op 12 december 1953 in dienst bij de NS. De DE-II is na de modificatie sinds september 1979 in dienst onder nummer 179.
In de beginjaren heeft de 72 weining technische problemen gehad, echter in april 1957 is het treinstel twee en een halve maand buiten dienst geweest wegens een stevige aanrijding met een vrachtauto bij Raalte. In februari 1963 is het rijtuig wederom betrokken bij een aanrijding tussen Zwolle en Kampen, waarna het voor reparatie anderhalve maand in de werkplaats staat. In februari 1964 ondergaat het treinstel in de hoofdwerkplaats een grondige revisie wegens een verteerde vloer. Bij deze revisie wordt het treinstel grotendeels ontmanteld en worden de dieselmotoren vervangen en wordt een nieuw type banken geplaatst. Tevens wordt de kleur veranderd naar de standaardkleur voor het dieselmaterieel: wijnrood.
In september 1968 wordt, naar aanleiding van het zware treinongeval in Harmelen van 1962, de 72 voorbereid voor inbouw van ATB. De ATB is echter bij de diesels nooit in gebruik genomen. In december 1968 wordt verder nog als onderdeel van de nieuwe NS-huisstijl het uiterlijk van de 72 verrijkt met witte NS-emblemen.
In mei 1972 ondervond de 72 weer een aanrijding, ditmaal in Leeuwarden waarbij het in botsing kwam met een rangeerlocomotief.
Op 17 september 1979 werd de 72 grondig verbouwd in het kader van de modernisering van 26 DE-II stellen. Er werd een omroepinstallatie ingebouwd en de deuren kregen centrale deursluiting. Ook werd het treinstel in de nieuwe gele kleur overgespoten. Een verdere modificatie werd uitgevoerd aan de machinistencabine. Technisch werd het treinstel ook grondig gewijzigd. Er werden nieuwe dieselmotoren, compressoren en generatoren geplaatst, het koelsysteem werd verbeterd, evenals de elektrische- en verwarmingsinstallatie.
Vanaf dat moment is het treinstel ook niet meer origineel: het ABk-rijtuig is verbouwd tot tweede klas, het rijtuig met bagageafdeling (BDk) is gewijzigd in ABk. Ook de samenstelling van de rijtuigbakken is gewijzigd. Ten gevolge van een ernstige botsing was een rijtuigbak van een DE-II ernstig beschadigd, waardoor dus één bak overbleef. Deze rijtuigbak werd in een doorschuifsysteem bij de modernisering gebruikt om de ombouw te versnellen, waardoor de 72 onder het nieuwe nummer 179 werd gecombineerd met het ABk-rijtuig van de 73.
In mei 1982 werd de 179 overgeplaatst van Zwolle naar Maastricht ter vervanging van de Diesel-Eentjes. Met ingang van de zomerdienst van 1982 beginnen de omgebouwde DE-II’s op de baanvakken Maastricht-Luik en Heerlen-Kerkrade-Valkenburg. Op 22 mei 1982 doet een DE-I als laatste dienst op het Miljoenenlijntje, waarna het rijtuig wordt vervangen door een DE-II. Vanaf juni zijn de DE-II’s 178 t/m 186 gestationeerd in Maastricht.
Vanaf zomer 1984 is door de elektrificatie van de lijn Maastricht-Luik een aantal DE-II’s overbodig geworden en in september 1985 gaan de 178 en 179 weer terug naar Zwolle. Na de elektrificatie van de lijn Heerlen-Kerkrade Centrum verdwijnen nog eens twee treinstellen, waarna alleen nog de lijn Valkenburg-Kerkrade overblijft: het huidige traject de ZLSM.
In augustus 1987 vertrekken de laatste treinstellen en komen er vier fraai gerevideerde treinstellen uit Zwolle naar Maastricht, waaronder de 179. De resterende Diesel-Tweetjes rijden tot de zomerdienstregeling van 1988. Op 28 mei 1988 wordt tenslotte de laatste dag op het traject Valkenburg-Kerkrade gereden met de DE-II. Inmiddels wil de DB de inzet van de oude Accutriebwagens (ETA) op de lijn Maastricht-Aken gaan staken en kan de dienst door de DE-II worden overgenomen. Wegens discussies over het al dan niet nodig hebben van het Duitse Indusi-systeem blijven de accuwagens nog even rijden. In het najaar van 1988 kreeg de 179 samen met de 178 de beschikking over Indusi voor de trajecten naar Duitsland en in december 1988 werd de 179 weer gestationeerd in Maastricht, waar het op 16 december de dienst overnam van de ETA-treinstellen op het traject Maastricht-Aken.
Op 30 mei 1992 rijdt de 179 samen met de 177 de officiële afscheidsrit voor het baanvak Maastricht-Aken en wordt vanuit Heerlen naar Aken gereden.
De komst van het nieuwe dieselmaterieel DM’90 betekent het einde van de DE-II’s in Limburg, zij het minder snel dan gedacht. Eerst zou dat juni 1997 zijn geweest, maar door problemen met de inzet van het nieuwe materieel hebben de Diesel-Tweetjes 178 en 179 tot 14 augustus 1998 dienst gedaan op het traject Heerlen-Aken. Op deze dag komt de formele toestemming van de DB voor de nieuwe dieseltreinstellen. Het feestelijke afscheid wordt uiteindelijk op 19 september 1998 georganiseerd in Heerlen en op 18 november 1998 worden de 171, 178 en 179 officieel terzijde gesteld. De 171 was toen al verdwenen naar de sloper.
Bij de Miljoenenlijn
De 179 is uiteindelijk op vrijdag 25 juni 1999 overgedragen aan de ZLSM. Voor de nodige meegeleverde reserve-onderdelen heeft treinstel 178 dienst gedaan.
